HADATAPBLOGARTYKUŁ

Znakowanie narzędzi technologią RFID: jak działa i co je różni od znakowania kodami QR i kreskowymi

Weronika Jurkiewicz 15 maja 2025 |

Zarządzanie firmowymi narzędziami i sprzętem bywa wyzwaniem, szczególnie gdy jest ich mnóstwo i na co dzień korzysta z nich wielu pracowników. Tradycyjne metody ewidencji (np. spisy ręczne czy kody kreskowe) często okazują się niewystarczające. Z pomocą przychodzi RFID, czyli identyfikacja radiowa. Jak działa takie rozwiązanie, jakie korzyści zapewnia i co różni znakowanie narzędzi za pomocą technologi RFID od znakowania kodami kreskowymi czy QR? Sprawdź!

Jak działa znakowanie narzędzi technologią RFID

Znakowanie narzędzi technologią RFID polega na trwałym przypisaniu do każdego narzędzia unikalnego identyfikatora w postaci tagu RFID. Tagi te pozwalają na bezkontaktową identyfikację narzędzia za pomocą fal radiowych. Stanowią one miniaturowe nośniki danych zawierające mikroczip i antenę.

Odczyt danych z tagu odbywa się za pośrednictwem czytników RFID: ręcznych, stacjonarnych lub zintegrowanych z bramkami przemysłowymi. Emitują one fale radiowe, które aktywują chip, i odbierają informacje zapisane w tagu.

Technologia RFID zauważalnie usprawnia zarządzanie narzędziami: umożliwia ich szybkie lokalizowanie, automatyczne rejestrowanie ich wydań i zwrotów, kontrolę dostępności i prowadzenie precyzyjnej dokumentacji użytkowania.

Jak przebiega znakowanie narzędzi technologią RFID

Zastosowanie RFID w zarządzaniu narzędziami wymaga odpowiedniego przygotowania. Poniżej dowiedz się, jak powinno ono przebiegać krok po kroku.

Dobór odpowiednich tagów RFID do narzędzi

Pierwszym krokiem jest wybór rodzaju znacznika do konkretnego narzędzia i warunków, w jakich będzie ono używane.

Tagi RFID różnią się kształtem, rozmiarem, materiałem obudowy i sposobem mocowania. Inny znacznik stosuje się na gładkiej, plastikowej obudowie elektronarzędzia, a inny – na metalowym kluczu czy młotku.

Na rynku dostępne są m.in.:

  • etykiety samoprzylepne (naklejki z wbudowanym chipem), 
  • specjalne etykiety do powierzchni metalowych,
  • tagi w formie opasek zaciskowych lub linek stalowych (które można zacisnąć na narzędziu),
  • wytrzymałe plastikowe chipy z otworami do przyśrubowania lub przynitowania,
  • miniaturowe pastylki, które można wbudować do wnętrza narzędzia.

Dzięki takiej różnorodności bez trudu dobierzesz znacznik pasujący do swoich typów narzędzi: od drobnego śrubokręta przez taśmę mierniczą po dużą wiertarkę udarową.

Programowanie i konfiguracja tagów

Dalej następuje przygotowanie tagów od strony informatycznej.

Każdy znacznik RFID ma unikalny identyfikator (nadany fabrycznie lub programowalny). Czasem wystarczy odnotować fabryczny kod tagu w systemie, przypisując go do danego narzędzia. Niekiedy jednak firmy decydują się zaprogramować własne informacje na tagu, np. numer narzędzia zgodny z wewnętrzną ewidencją czy inne dane (w przypadku tagów posiadających pamięć zapisu).

Programowanie odbywa się za pomocą specjalnego programatora lub czytnika RFID podłączonego do komputera, który zapisuje wymagane dane na chipie.

Na tym etapie tworzy się również bazę danych narzędzi w oprogramowaniu: wprowadza się informacje o każdym narzędziu (nazwa, typ, numer seryjny, przynależność do działu itp.) i powiązuje się je z unikalnym ID tagu RFID.

Montaż tagów na narzędziach

Gdy znacznik jest już wybrany i skonfigurowany, przychodzi czas, aby na trwałe przymocować go do narzędzia. Sposób montażu zależy od rodzaju tagu:

  • Naklejki RFID przykleja się na oczyszczoną powierzchnię narzędzia (ważne, aby miejsce naklejenia było odtłuszczone i w miarę płaskie). W przypadku etykiet na metal stosuje się specjalne naklejki z warstwą ferrytową lub dystansującą, dzięki czemu fale radiowe nie są tłumione przez metal.
  • Tagi w obudowach plastikowych z otworami można przykręcić do narzędzia za pomocą śrubki lub nitów, np. na ramie maszyny lub obudowie generatora.
  • Opaski i linki RFID oplata się wokół narzędzia (np. rączki młotka, kabla od elektronarzędzia, uchwytu gaśnicy) i zaciska, podobnie jak standardową opaskę kablową, tyle że z chipem RFID w środku.
  • Miniaturowe tagi do zabudowy umieszcza się we wnętrzu narzędzia, np. w wierconym otworze w trzonku młotka, rękojeści klucza czy obudowie wiertarki, a następnie zabezpiecza klejem lub żywicą. Tego typu montaż jest bardzo dyskretny i chroni tag przed uszkodzeniami mechanicznymi czy próbami usunięcia. Co ważne, nawet ukryty wewnątrz narzędzia tag nadal będzie czytelny dla skanera, ponieważ fale radiowe przenikają przez większość materiałów (poza metalami).

Test i integracja z systemem

Po zamontowaniu tagów na narzędziach wykonuje się próbną identyfikację.

Operator za pomocą czytnika RFID (ręcznego lub stacjonarnego) skanuje oznakowane narzędzie, sprawdzając, czy system poprawnie je rozpoznaje. Jeśli tak, narzędzie zostaje oficjalnie włączone do systemu ewidencji RFID.

Jakie tagi RFID wybrać do znakowania narzędzi

Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów tagów RFID do znakowania narzędzi, w tym:

  • samoprzylepne etykiety RFID,
  • miniaturowe tagi w obudowie (pastylki),
  • śruby, gwoździe i nity RFID,
  • plomby RFID,
  • opaski zaciskowe (trytytki) i linki stalowe,
  • specjalne etykiety na metalowe powierzchnie,
  • wytrzymałe tagi przemysłowe,
  • tagi RFID wysokotemperaturowe.

Przy doborze konkretnego tagu RFID do śledzenia narzędzi pamiętaj, aby wziąć pod uwagę:

  • rozmiar i kształt tagu (znacznik musi fizycznie zmieścić się na lub w narzędziu),
  • materiał, z jakiego narzędzie jest wykonane,
  • sposób montażu tagu (zależy on od kształtu i materiału narzędzia i czynników środowiskowych),
  • wymagany zasięg odczytu (dostępne są przede wszystkim technologie LF, HF i UHF),
  • kompatybilność znaczników z systemem i wymogi informacyjne,
  • budżet.

Jakie korzyści oferuje znakowanie narzędzi RFID

System RFID do monitorowania narzędzi oferuje wiele korzyści dla firmy. Chcesz wiedzieć jakich?

Łatwe lokalizowanie narzędzi

Każde narzędzie oznaczone tagiem RFID łatwo i szybko zlokalizujesz za pomocą czytnika. System od razu pokaże Ci, które narzędzia są aktualnie w użyciu, a które znajdują się w magazynie. W ten sposób wyeliminujesz problem zaginionych sprzętów: wiadomo kto i kiedy pobrał daną rzecz, więc trudno, by „zniknęła” bez śladu.

To pozwala zmniejszyć straty powodowane kradzieżami lub pozostawianiem narzędzi np. na placu budowy po zakończonej pracy.

Szybka identyfikacja

Odczyt RFID trwa ułamek sekundy i nie wymaga szukania numeru czy kodu na obudowie. Przy wydawaniu i zwracaniu narzędzi magazynier może za jednym razem zeskanować całą skrzynkę narzędzi, zamiast każdą sztukę z osobna. Dzięki automatycznej ewidencji znacznie skraca się czas potrzebny na inwentaryzację: pracownik z czytnikiem może w krótkim czasie sprawdzić stan całego magazynu narzędzi.

Mniej czasu traconego na szukanie narzędzi to więcej czasu na właściwą pracę, co przekłada się na lepszą efektywność zespołów.

Automatyczna ewidencja i mniejsza liczba błędów

System RFID sam zapisuje w bazie informacje o każdym ruchu narzędzia: od pobrania przez przekazanie między pracownikami po zwrot do magazynu. Nie musisz już prowadzić papierowych dokumentów ani ręcznie wprowadzać danych do arkusza, co zawsze niosło ze sobą ryzyko wystąpienia pomyłek. Tutaj odczyt następuje automatycznie i jest bardzo dokładny. Nawet jeśli narzędzie jest ubrudzone smarem czy farbą (co utrudniłoby odczyt kodu kreskowego), RFID poradzi sobie bez problemu, bo automatyczna identyfikacja odbywa się falami radiowymi, a nie optycznie.

To wszystko sprawia, że ewidencja narzędzi poprzez RFID jest zawsze aktualna i wiarygodna.

Zwiększona odpowiedzialność pracowników

Kiedy wiadomo dokładnie, kto aktualnie użytkuje dane narzędzie (bo przypisanie jest rejestrowane poprzez kartę RFID pracownika lub jego identyfikator w systemie), wzrasta dyscyplina i poszanowanie sprzętu.

Pracownicy mają świadomość, że system „widzi”, że to oni pobrali dane urządzenie, a to zwiększa szanse, że będą o nie bardziej dbać i pilnować terminowego zwrotu.

W razie uszkodzenia lub zaniedbania łatwiej też wyznaczyć osobę za to odpowiedzialną.

To wszystko ogranicza niechlujne obchodzenie się z narzędziami i motywuje do przestrzegania procedur.

Lepsza kontrola przeglądów i stanu technicznego

Dzięki RFID możesz powiązać informacje o przeglądach technicznych i dopuszczeniach narzędzi do użytku. System może przechowywać daty ostatnich kalibracji czy serwisów każdego narzędzia i automatycznie przypominać o zbliżających się kolejnych terminach.

W ten sposób unikasz sytuacji, że ktoś pracuje narzędziem, które dawno powinno przejść kontrolę techniczną.

To bezpośrednio przekłada się na bezpieczeństwo pracy. W razie awarii sprzętu wiadomo też, kto go używał ostatni, co może pomóc w dochodzeniu przyczyn.

Optymalizacja gospodarki narzędziowej i redukcja kosztów

Mając pełen wgląd w to, jakie narzędzia są faktycznie używane, a które nie, Twoja firma może lepiej zarządzać zakupami i zapasami.

RFID ułatwia analizę rotacji narzędzi: szybko widać, że np. z 10 wkrętarek pewnego modelu aktywnie wykorzystywane jest tylko 6. Pozostałe 4 mogą być np. przeniesione do innego działu, w którym ich brakuje. To pozwala uniknąć zbędnego zakupu.

Z kolei narzędzia, które są ciągle w użyciu, zostaną szybciej zidentyfikowane. To pozwoli uzupełnić ich braki, zanim wpłynie to na produkcję.

Lepsza kontrola to także mniejsze koszty: narzędzia się nie gubią, rzadziej trzeba kupować nowe na zastępstwo, a te istniejące dłużej służą (bo są właściwie serwisowane i nie pracują ponad miarę dzięki rozłożeniu użycia na cały dostępny sprzęt).

W dłuższej perspektywie wszystko to daje realne oszczędności dla przedsiębiorstwa.

Dobrze, przygotuję tabelaryczne porównanie RFID, kodów QR i kodów kreskowych pod kątem znakowania narzędzi. Skupię się na kluczowych różnicach w prostym, zrozumiałym języku – m.in. trwałości, łatwości odczytu, kosztach i warunkach użytkowania.

Znakowanie narzędzi: RFID vs kody QR i kody kreskowe

Aspekt RFID Kody QR Kody kreskowe
Trwałość (odporność oznaczenia na uszkodzenia) wysoka (tagi RFID są zwykle bardzo wytrzymałe) średnia (kod pozostaje czytelny nawet przy częściowym uszkodzeniu dzięki wbudowanej korekcji błędów) niska (standardowe etykiety papierowe łatwo ulegają zniszczeniu, a nawet niewielkie zarysowanie lub utrata fragmentu kodu może uniemożliwić jego odczyt)
Odporność na zabrudzenia (brud, kurz, olej itp.) wysoka (odczyt jest możliwy nawet, gdy tag jest zabrudzony) średnia (częściowe zabrudzenia zwykle nie przeszkadzają, ale duże zabrudzenie uniemożliwi skanowanie kodu) niska (brak odporności; zabrudzony czy zniekształcony kod kreskowy staje się nieczytelny dla skanera)
Możliwość odczytu bez kontaktu (bezdotykowo, bez bezpośredniej linii wzroku) tak (tag można odczytać z pewnej odległości, bez bezpośredniej widoczności; nie trzeba „celować” skanerem w znacznik) nie (wymagane jest bezpośrednie zeskanowanie; kod musi znajdować się w polu widzenia czytnika) nie (odczyt wymaga bezpośredniego zeskanowania każdej etykiety; konieczna jest jej widoczność dla skanera)
Koszty wdrożenia i utrzymania (sprzęt, znaczniki/etykiety, integracja) wysokie (technologia kosztowna we wdrożeniu: droższe są zarówno same tagi, jak i infrastruktura) niskie (generowanie i drukowanie kodów jest bardzo tanie; do odczytu można użyć nawet zwykłego smartfona z aparatem) niskie (najtańsze rozwiązanie – etykiety, kosztują grosze, a skanery kodów kreskowych są powszechnie dostępne i niedrogie)
Łatwość użycia (w codziennej eksploatacji) wysoka (bardzo szybkie i wygodne skanowanie; nie wymaga precyzyjnego celowania w tag, możliwy jest odczyt wielu znaczników naraz) średnia (obsługa dość prosta – można skanować np. aplikacją w telefonie, lecz należy zeskanować każdy kod oddzielnie i mieć do niego bezpośredni dostęp wzrokowy) średnia (użycie jest proste i intuicyjne, ale trzeba skanować każdy przedmiot z osobna; odczyt wymaga czystego kodu i odpowiedniego ustawienia skanera względem etykiety)
Dostępność sprzętu do odczytu (jak łatwo o czytniki) średnia (wymagane są specjalne czytniki RFID – standardowe smartfony nie odczytują tych tagów) wysoka (kamery smartfonów oraz popularne czytniki 2D potrafią odczytywać kody QR, więc potrzebny sprzęt jest łatwo dostępny) wysoka (czytniki kodów kreskowych należą do najbardziej rozpowszechnionych)

Znakuj narzędzia technologią RFID!

Technologia RFID z powodzeniem rewolucjonizuje podejście do zarządzania narzędziami w różnych środowiskach pracy. Dzięki niej przedsiębiorstwa zyskują pełną wiedzę o swoim sprzęcie w czasie rzeczywistym. To przekłada się na lepszą organizację pracy, oszczędność czasu i kosztów czy większe bezpieczeństwo.

Niezależnie od tego, czy masz duży zakład przemysłowy, firmę budowlaną czy niewielki warsztat, znakowanie narzędzi technologią RFID może znacząco ułatwić Ci codzienne obowiązki i zabezpieczyć cenny sprzęt przed utratą czy zniszczeniem.

Jeśli więc chcesz skutecznie kontrolować majątek swojej firmy i minimalizować straty, skontaktuj się z nami! Podpowiemy Ci, jakie tagi do narzędzi wybrać i jak korzystać z technologii identyfikacji radiowej, aby zyskiwać jak najwięcej.