Jakie rodzaje tagów i etykiet RFID stosować w szpitalach i innych placówkach medycznych

Pomyłka przy podaniu leku? Zagubiona fiolka do analizy? Zła dokumentacja? Monotonna inwentaryzacja zasobów apteki? Technologia RFID pozwala uniknąć tych sytuacji. Zastosowanie jej w placówkach medycznych usprawnia codzienność medyków i chroni pacjentów. Zobacz, jak ta technologia zmienia opiekę zdrowotną od środka, cicho, ale skutecznie.

Jakie jest zastosowanie RFID w opiece zdrowotnej

RFID to technologia, która pozwala na bezdotykową identyfikację i lokalizację otagowanych obiektów, dlatego w placówkach medycznych sprawdza się do takich zadań jak:

• identyfikacja pacjentów,
• lokalizacja sprzętu medycznego i zarządzanie nim,
• zarządzanie zapasami leków i materiałów medycznych,
• kontrola dostępu i bezpieczeństwo,
• zarządzanie bielizną medyczną i odpadami medycznymi,
• zarządzanie dokumentacją medyczną.

Identyfikacja pacjentów

Jak działa RFID przy identyfikacji osób korzystających z pomocy medycznej placówki? Wyobraź sobie, że na oddział zostaje przyjęty pacjent. W ramach rejestracji podaje on swoje dane osobowe (jak imię, nazwisko czy wiek) i medyczne (jak grupa krwi, przyjmowane leki czy alergie). Rejestrator medyczny czy lekarz wprowadza pozyskane informacje (i inne niezbędne, np. oddział, na który jest przyjmowany pacjent) do systemu, a następnie drukuje opaskę RFID, na której zostają one zakodowane.

Gdy personel medyczny będzie robić obchód, szybko zweryfikuje tożsamość pacjenta za pomocą czytnika RFID (mogą to zrobić z odległości nawet ok. dwóch metrów, bez konieczności kontaktu z pacjentem czy przesuwania karty przez czytnik). Taka identyfikacja zmniejsza ryzyko błędów (np. podania niewłaściwego leku) i przyspiesza proces obsługi pacjentów.

W sytuacjach awaryjnych czy przy badaniach diagnostycznych (RTG, CT itp.) technologia RFID gwarantuje szybki dostęp do danych pacjenta.

Opaski RFID na ręce mogą być stosowane również na oddziałach położniczych: zarówno matka, jak i noworodek otrzymują identyczne tagi. W ten sposób zapobiega się pomyłkom przy identyfikacji dziecka i pozwala natychmiastowe wykrycie próby porwania noworodka (alarm przy przemieszczeniu dziecka poza dozwoloną strefę).

System RFID można również wykorzystać do monitorowania ruchu pacjentów po szpitalu. Czytniki rozmieszczone w newralgicznych punktach (np. przy drzwiach wyjściowych) alarmują personel, gdy pacjent opuszcza dozwolony obszar. Jest to pomocne szczególnie w przypadku osób starszych lub z zaburzeniami poznawczymi.

Lokalizacja i zarządzanie sprzętem medycznym

Sprzęt medyczny ma bardzo dużą wartość, tak pod względem ratowania życia, jak i finansowym. W ramach technologii RFID – dla lepszego zarządzania i większego bezpieczeństwa – większość urządzeń przenośnych taguje się odpowiednimi znacznikami RFID. Dzięki temu są one automatycznie rejestrowane przez system i w nim zapisywane.

To sprawia, że personel medyczny kilkukrotnie szybciej odnajdzie potrzebny sprzęt w budynku szpitala (w porównaniu do tradycyjnego szukania).

Rozmieszczenie bramek lub czytników w strategicznych miejscach (np. wyjściach z oddziałów) pozwala na monitorowanie lokalizacji urządzeń w czasie rzeczywistym. Personel na bieżąco wie, gdzie znajduje się potrzebny sprzęt.

Automatyczne monitorowanie zasobów zmniejsza straty i kradzieże sprzętu. Przy próbie wyniesienia otagowanego aparatu przez nieuprawnione osoby system może aktywować alarm lub wysłać dyskretny komunikat do ochrony.

Tagami można znakować przeróżne sprzęty medyczne:

• pompy infuzyjne,
• defibrylatory,
• łóżka,
• wózki inwalidzkie,
• aparaty diagnostyczne
• itp. 

Zarządzanie zapasami leków i materiałów medycznych

RFID w szpitalach, laboratoriach medycznych czy aptekach sprawdzi się również w tym, z czego jest bardzo znana: w inwentaryzacji.

Każda paczka leków, strzykawka czy zestaw jednorazowych narzędzi mogą mieć dołączoną etykietę RFID. Pozwala to na błyskawiczny odczyt dużej liczby rzeczy jednocześnie: wystarczy stanąć w pomieszczeniu i skorzystać z czytnika. W zależności od parametrów czytnika, a konkretniej – jego zasięgu, personel odczyta część lub wszystkie otagowane przedmioty.

W tagach mogą znajdować się takie informacja jak data ważności czy numer partii. To ułatwia szybkie odnalezienie leków z krótką datą przydatności i zapobiega ich przeterminowaniu. Automatyzacja zmniejsza ryzyko braków lub nadmiaru zapasów.

RFID pozwala również monitorować leki na całej ścieżce dostaw: od produkcji przez magazyn szpitalny po gabinety lekarskie. Szczególnie ważne jest to w apteczkach oddziałowych i podczas kampanii szczepień.

Systemy RFID ułatwiają też wycofywanie produktów (np. leków) na wypadek awarii lub zakończenia serii.

Fot. Tim Miroshnichenko z Pexels

Kontrola dostępu i bezpieczeństwo

Technologia RFID w przychodniach, szpitalach, laboratoriach medycznych czy innych placówkach pomaga skutecznie ograniczyć dostęp do pomieszczeń (np. sal operacyjnych, laboratoriów czy magazynów z lekami), do których nie powinny wchodzić osoby nieupoważnione.

W ramach systemu RFID personel otrzymuje karty/identyfikatory z tagami, które muszą znaleźć się w określonej odległości od czytnika przy drzwiach, aby móc wejść do pomieszczenia (odległość zależy od rodzaju taga i czytnika). Tylko osoby, którym został przyznany dostęp, mogą przekroczyć próg chronionej strefy.

Co więcej, system rejestruje każde wejście, a to ułatwia prześledzić historię wejść i wyjść różnych osób.

Wzrasta więc poziom bezpieczeństwa: tylko autoryzowani pracownicy mają dostęp do wrażliwych obszarów, a przypadki nieuprawnionego dostępu (lub próby wyniesienia sprzętu) są natychmiast wykrywane i raportowane.

Fot. creativeart z Freepik

Zarządzanie bielizną medyczną i odpadami medycznymi

Technologia identyfikacji radiowej wspiera również zachowanie sterylności w placówkach zdrowia. W jaki sposób?

W przypadku bielizny medycznej, odzieży ochronnej czy pościeli tagi RFID wszywane w tkaniny pozwalają:

• śledzić cykl życia każdego elementu tekstylnego, od użytkowania przez pranie aż po utylizację,
• monitorować liczbę cykli prania i dezynfekcji, co ułatwia utrzymanie norm sanitarnych i wymianę zużytych zasobów,
• usprawniać logistykę pralni wewnętrznych i zewnętrznych, jak i zmniejszyć ryzyko zagubień i nieścisłości w rozliczeniach.

System może również generować zlecenia uzupełnienia zapasów pościeli (gdy trafia ona z powrotem ze stacji prania) i automatycznie odnotowywać poziomy zapasu w szafkach z bielizną.

RFID pomaga również skutecznie zarządzać odpadami medycznymi. Dzięki tej technologii szpital ma pełną kontrolę nad łańcuchem utylizacji:

• zidentyfikuje rodzaj i pochodzenie odpadów już na etapie ich wytworzenia (np. w salach zabiegowych czy laboratoriach),
• na bieżąco sprawdzi, gdzie znajdują się pojemniki z odpadami w czasie.

Co więcej, system RFID automatycznie wygeneruje aktualne raporty i ewidencje, które potrzebne są podczas kontroli sanepidu czy audytów wewnętrznych.

Zarządzane dokumentacją medyczną

Dokumentacja medyczna (zarówno papierowa, jak i elektroniczna) musi być zawsze kompletna, aktualna i łatwo dostępna dla uprawnionego personelu. To bywa wyzwaniem. RFID sprawia jednak, że zarządzanie nią staje się prostsze i szybsze.

Otagowanie kart pacjentów, nośników danych i segregatorów tagami RFID:

• przyspiesza lokalizowanie dokumentacji pacjenta i historii jego leczenia, nawet w dużych archiwach fizycznych,
• pozwala monitorować dostęp do danych (wiadomo, kto i kiedy korzystał z danej dokumentacji),
• automatyczne rejestrowanie zmian w dokumentach, co wspiera zgodność z procedurami i przepisami prawnymi,
• redukuje błędy administracyjne wynikające z ręcznego przeszukiwania i sortowania dokumentów,
• poprawia integrację danych papierowych z elektronicznymi systemami szpitalnymi (HIS, EDM).

Technologia identyfikacji radiowej pozwala zapobiegać błędom w kartach pacjentów, zagubieniom wyników badań czy nieczytelnym wpisom. Placówki medyczne zyskują nie tylko na czasie, ale i na jakości obsługi pacjentów.

Fot. Laura James z Pexels

Jakie rodzaje tagów RFID stosuje się w placówkach medycznych

W placówkach ochrony zdrowia stosuje się różne rodzaje tagów RFID, zarówno pod względem formy, częstotliwości, typu zasilania, pamięci czy zasięgu odczytu.

Forma tagów RFID w szpitalach

• Opaski RFID (do identyfikacji pacjentów czy kontroli dostępu)
• Etykiety samoprzylepne (do oznaczania dokumentów, próbek czy opakowań leków)
• Karty RFID (do autoryzacji dostępu do pomieszczeń)
• Tagi tekstylne (do odzieży medycznej, pościeli i bielizny szpitalnej)
• Tagi w obudowie przemysłowej (do sprzętu medycznego, narzędzi chirurgicznych i kontenerów)
• Mikrotagi (do małych przedmiotów, np. fiolek, implantów czy próbek laboratoryjnych)

Częstotliwość pracy

Typ zasilania

Pojemność pamięci

Zasięg odczytu

Jak dobrać tagi RFID dla placówek medycznych

Jak więc widzisz, przychodnie, laboratoria, apteki szpitalne czy inne placówki medyczne do wyboru mają przeróżne rodzaje tagów RFID. Decyzja o zastosowaniu konkretnego znacznika czy etykiety powinna uwzględniać m.in.:

1. Pasmo częstotliwości i zasięg odczytu. Tagi LF (125 kHz) sprawdzają się przy identyfikacji pojedynczych przedmiotów z bardzo bliskiej odległości (kilkanaście cm), tagi HF (13,56 MHz) – ok. 1 m (np. w kartach opiekuna lub opaskach pacjenta), natomiast tagi UHF (860–960 MHz) – nawet kilkunastu metrów. Dlatego do śledzenia wielu urządzeń na dużym obszarze (np. hala magazynowa czy cały oddział) wybiera się UHF, a do bliższych zastosowań (bramki, sczytywanie kart) – HF lub LF.
2. Warunki środowiskowe. Jeśli tag będzie narażony na ekstremalne warunki (wysoka temperatura powyżej 85°C, ciągłe mycie, wilgoć, detergenty, wysoka wilgotność, ciśnienie, wstrząsy itp.), powinien być specjalnie zabezpieczony. Na rynku dostępne są tagi wysokotemperaturowe lub wodoodporne (np. tzw. tagi pralnicze czy obudowane) przystosowane do intensywnego czyszczenia i sterylizacji. W przemyśle medycznym często używa się tagów w twardych obudowach lub wykonanych z odpornych tworzyw. Dla jednorazowych procesów (np. kompletacji materiałów) można stosować tanie etykiety RFID, ale do wielokrotnego użytku wybiera się trwalsze rozwiązania.
3. Materiał oznaczanego obiektu. Nie każdy tag działa równie dobrze na wszystkich podłożach. Zwykłe tagi dobrze współpracują z plastikami, drewnem, tekturą czy materiałami organicznymi. Do powierzchni metalowych stosuje się specjalne tagi „on-metal” lub tagi w pełni metalizowane.
4. Rozmiar i forma tagu. Tu pod uwagę bierze się ilość miejsca i możliwość montażu konkretnego znacznika. Na przykład w miejscach o ograniczonej przestrzeni (np. metalowe narzędzia chirurgiczne) stosuje się miniaturowe tagi, a znaczniki typu hard tagi wymagają dodatkowych elementów do montażu jak śruby, nity, opaski zaciskowe czy dwuskładnikowy klej.
5. Tryb zasilania i żywotność. Do wyboru są tagi pasywne i aktywne. Pasywne (bez baterii) są tańsze i bezobsługowe, ale mają ograniczony zasięg. Aktywne wymagają wymiany baterii, za to pozwalają na monitorowanie obiektów w ruchu na większe odległości i często mają dodatkowe czujniki. W przypadku mobilnych urządzeń czy śledzenia w rozległych przestrzeniach (np. całe tereny szpitala) dobrze jest rozważyć tagi aktywne lub półaktywne. W aplikacjach krótkiego zasięgu (np. opaski pacjenta, rozliczanie prania) wystarczą tańsze rozwiązania pasywne.

Przykłady zastosowania RFID w szpitalach

RFID znalazło zastosowanie m.in. brazylijskim szpital im. Alberta Einsteina. Placówka wykorzystuje technologię do zarządzania 158 tys. sztuk pościeli: od prześcieradeł po ręczniki i poszewki na poduszki dla pacjentów.

Dzięki temu szpital ma bieżący dostęp o informacji o tym, kiedy pościel jest używana, prana i zwracana do szafek. 

System automatycznie zlicza czystą i brudną bieliznę, skracając pełną inwentaryzację z 72 do zaledwie 10 godzin. To sprawiło, że liczb godzin pracy na tę czynność zmniejszyła się o ponad 6 tys. rocznie.

Ponadto przekłada się to na oszczędność około 300 tys. dolarów rocznie.

Fot. sungmin cho z Pixabay

RFID w medycynie: rozwiązanie dla bezpieczeństwa i zdrowia

W szpitalu liczy się dokładność: właściwy pacjent, właściwy lek, właściwy czas. RFID usprawnia procesy identyfikacji osób, lokalizacji sprzętu, leków, próbek czu odpadów i ich zarządzaniem. Placówki medyczne mogą wykorzystywać tagi RFID m.in. do kontrolowania dostępu, śledzenia cyklu życia bielizny szpitalnej, odnajdywania aparatury czy zarządzania dokumentacją.

Zarządzasz placówką związaną z ochroną zdrowia i chcesz ułatwić i usprawnić zachodzące w niej procesy? Rozważ wdrożenie technologii RFID. Jeśli potrzebujesz więcej informacji, jak wygląda korzystanie z RFID, jakie korzyści oferuje, co potrzebujesz zrobić przed wdrożeniem systemu lub masz jakieś pytanie, skontaktuj się z nami. Wszystko Ci wyjaśnimy i przeprowadzimy krok po kroku od myśli o inwestycji w technologię radiową po pierwsze uruchomienie systemu.